13.03.2023 İqtisadiyyat

9 1

ABŞ iqtisadiyyatının son 30 ildə çox güclü addımlar atmasına baxmayaraq, iqtisadiyyatında hər hansı yüksək göstəriciyə rast gəlmək olmur.

Yeni növ koronavirus (Kovid-19) epidemiyasından sonrakı tədbirlər dünya iqtisadiyyatında inflyasiyaya zəmin yaratdı.

“Şahin” addımlarıyla dünyaya liderlik edən FED, 25 baza bəndlə başlayan faiz artımlarını 75 baza bəndinə, ümumilikdə isə 450 baza bəndə qədər artırdı.

2022-ci ilin dekabr və fevral iclaslarında Bank artım sürətini 25 baza bəndi azaldıb 75 baza bəndindən 25 baza bəndinə endirərkən, FED-in bu dövrdə son faiz dərəcəsini 5,25-5,50 faiz aralığında təyin edəcəyi gözləntiləri var idi. Digər tərəfdən pul bazarında qiymətlərə üstünlük verildi.

Fevral ayında açıqlanan məşğulluq hesabatı məlumatlarında təsərrüfatdan kənar məşğulluğun yanvar ayında 517.000 səviyyəsindəki göstəricisi, dolayısıyla gözləntilərin çox üstünə çıxması, bazarlarda qiymətləri qarışdıran prosesi başlatdı.

Pul bazarlarında qiymətləşmədə FED-in faiz artımını yüzdə 6-ya qədər artıracağına dair təxminlər ortaya çıxsa da, Bankın ilin sonunda faiz endiriminə başlayacağına dair proqnozlar zəiflədi.

Analitiklər, açıqlanan bəzi məlumatların məhdud da olsa, iqtisadi aktivliyin yavaşlamasına işarə etdiyini, lakin sözügedən yavaşlamanın bazar gözləntilərindən uzaq qaldığını ifadə edib. Bu vəziyyətin bazar qiymətlərinə mənfi təsir göstərdiyini bildiriblər.

Cümə günü açıqlanan qeyri-kənd təsərrüfatı məşğulluğu, fevral ayında gözləntiləri aşaraq 311,000 artıb, işsizlik isə 3,4 faizdən 3,6 faizə yüksəlib.

Fed-in yaxından izlədiyi orta saatlıq qazanc eyni dövrdə 0,2 faiz artaraq 33,09 dollara çatıb. Bazar gözləntiləri isə yanvar ayında olduğu kimi, bu dövrdə orta saatlıq qazancın 0,3 faiz artması idi.

ABŞ-da Yanvar ayında İstehlak Qiymətləri İndeksi (CPI) və İstehsalçı Qiymətləri İndeksi (ÜFE) yüzdə 6,4 və yüzdə 6 % artarkən, hər iki məlumatın bazar gözləntilərinin üzərində olması inflyasiyada azalma tendensiyası ilə bağlı sualları gündəmə gətirib.

ABŞ iqtisadiyyatında mənzil sektorunun əhəmiyyətinə diqqət çəkən analitiklər, faiz artımlarının əvvəlki dövrlərdə ilk olaraq mənzil sektoruna təsir etdiyini bildiriblər.

Atılan addımlara baxmayaraq, ölkədə mənzil sektorunda hələ də istənilən nəticənin əldə olunmadığını bildirən analitiklər, faiz dərəcələrinin artırılması ehtimalının iqtisadiyyatda ləngimə deyil, müxtəlif sahələrdə likvidlik probleminə səbəb olduğunu qeyd edib.

Yanvar ayında ABŞ-da yeni ev satışları 670,000 ilə proqnozlardan xeyli yuxarı olub. S&P Case-Shiller Milli Ev Qiyməti İndeksi keçən ilin dekabrında əvvəlki aylarla müqayisədə yavaşlayaraq illik 5,8 faiz artıb.

Digər tərəfdən, xidmət sektoru Satınalma Menecerləri İndeksi (PMI) 50,6 ilə ölkədə bir genişlənməyə işarə edərkən, istehlakçı inamı güclü olaraq qalır.