07.05.2025 Siyasət

0 0

Norveçin suveren sərvət fondunun iri müdafiə sənayesi şirkətlərinə sərmayə qoya bilməsi tələbləri ölkədə siyasi müzakirələri yenidən alovlandırıb.

Dünyanın ən böyük sərvət fondu olan Norveç İctimai Pensiya Fondu (GPFG), 1,8 trilyon dollarlıq böyüklüyü ilə Airbus, Boeing, BAE Systems və Lockheed Martin kimi şirkətlərə nüvə silahı istehsalı ilə əlaqəli olduqlarını əsas gətirərək sərmayə qoymur. Bu məhdudiyyət Norveç parlamentinin illər əvvəl müəyyən etdiyi etik qaydalardan irəli gəlir.

Müxalifət partiyaları təzyiq göstərir

Bununla belə, son vaxtlar Avropa ölkələrinin hərbi xərclərini artırması ilə müxalif Mühafizəkarlar Partiyası və Tərəqqi Partiyası bu qaydaların nəzərdən keçirilməsinin vacibliyini müdafiə edirlər.

Hər iki partiya parlamenti fondun nüvə silahı ilə əlaqəsi olan müdafiə şirkətlərinə investisiya qoymasına icazə verən qanunvericiliyə dəyişiklik etməyə çağırıb.

Norveç Mərkəzi Bankı da müxalifəti dəstəkləyir

Norveç Mərkəzi Bankının sədri də fevral ayında verdiyi açıqlamada bu istiqamətdəki təşəbbüslərə dəstək siqnalı vermiş, geosiyasi risklərin artması səbəbindən etik anlayışların dəyişə biləcəyini bildirmişdi.

Mühafizəkarlar Partiyasının rəsmiləri bildiriblər ki, Norveç və müttəfiqlərinin müdafiə qabiliyyətinin artırılması lazım olduğu bir vaxtda bu sahədə fəaliyyət göstərən şirkətlərin fonddan kənarlaşdırılması “artıq ağlabatan deyil”.

Tərəqqi Partiyası bu ziddiyyətə diqqət çəkərək, Oslonun Lockheed Martin-dən 52 ədəd F-35 qırıcısı almasını, eyni şirkətin səhmlərinə investisiya qoymağı qadağan etməsini “riyakarlıq” kimi qiymətləndirib. Partiya bununla bağlı xüsusi qanun layihəsi də hazırlayıb və parlamentə təqdim edib.