22.08.2025 Siyasət

0 0

Böyük Britaniya İsrailin Fələstin ərazilərini işğalını genişləndirəcək “E1 Layihəsi”ni təsdiqləmə qərarına görə İsrailin Londondakı səfiri Hotoveli Xarici İşlər Nazirliyinə çağırıb.

Layihə E1 nədir?

İsrailin ifrat sağçı maliyyə naziri Bezalel Smotrich beynəlxalq tənqidlərə səbəb olan "E1" tikinti layihəsini təsdiqlədiyini açıqlayıb və deyib: "Dünyada Fələstin dövlətini tanımağa çalışanlar bizim cavabımızı yerdə alacaqlar. Biz qənaətbəxş bir yəhudi reallığı qurmağa davam edəcəyik. Çünki bu reallıq heç kimin Palatini heç bir dövləti fikrini qətiyyən tanımadığını və heç kimin Palatini dövləti üçün heç bir fikrini dəfn etmədiyini bildirib".

İsrail tarixən Qüdsün şərqində, İordan çayının qərb sahilində yerləşən İsrailin “Maale Adumim” qəsəbəsini Qərbi Qüdslə birləşdirməyə çalışıb. Tikinti layihəsi "E1" adlandırıldı.

Maliyyə naziri Smotriç tərəfindən təsdiqlənən layihə İsrail Mülki Administrasiyasının Yüksək Planlaşdırma Şurasına təqdim edilib. Layihəni təsdiqləmək üçün şuranın avqustun 20-də iclas keçirəcəyi gözlənilir.

Layihənin məqsədi nəyə nail olmaqdır?

İsrail illərdir İordan çayının qərb sahilində Fələstin xalqına qarşı ekspansionist siyasət yürüdür. Təsdiqlənmiş layihə Fələstin Dövləti ilə həmsərhəd olan ərazini Qərbi Qüdslə birləşdirmək məqsədi daşıyır.

İsrail hökuməti bir müddətdir gündəmdə olan iki dövlətli həll ideyasını tamamilə aradan qaldırmaq niyyətindədir.

Smotriç tərəfindən təsdiqlənən layihə ilə İsrail İordan çayının qərb sahilində iddia etdiyi ərazini genişləndirəcək. Layihə 5000-dən çox fələstinlini öz torpaqlarını tərk etməyə məcbur edəcək.

Bu qərara Türkiyə, Avropa Birliyi və Böyük Britaniya da daxil olmaqla bir çox ölkələr etiraz edir.

İngiltərə Xarici İşlər Naziri David Lammy, İordan çayının qərb sahilini Şərqi Qüdsdən ayıracaq layihənin beynəlxalq hüququ pozduğunu ifadə edərək, "Birləşmiş Krallıq gələcəkdə tanınan Fələstin Dövlətini ikiyə böləcək E1 həll planına şiddətlə qarşı çıxır. Buna dərhal son qoyulmalıdır" dedi.

Avropa Birliyi də "İsrailin E1 həll planını irəli sürmək qərarı beynəlxalq hüququ pozur və iki dövlətli həll perspektivlərini daha da sarsıdır" deyə bəyanat yayıb.

İordan çayının qərb sahilinin şimalı ilə cənubunu ayıracaq layihəyə Qətər, Misir və İordaniya da reaksiya verib.

Qətər Xarici İşlər Nazirliyi layihəni pislədiyini açıqlayıb. “Biz Fələstin xalqının köçkünlüyünə əsaslanan işğalçılıq siyasətini birmənalı şəkildə rədd edirik”, - deyə bəyanatda bildirilir.

Misir isə 3400 qeyri-qanuni evin tikintisini İsrailin Fələstin torpaqlarını qəsb etmək cəhdi kimi qiymətləndirib.

İordaniya bu layihənin Fələstin xalqının müstəqil dövlət qurmaq kimi ayrılmaz hüququnu pozduğunu vurğulayıb. İsrailin işğal olunmuş Fələstin torpaqları üzərində suverenliyinin olmadığı vurğulanıb.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatı işğal olunmuş Fələstin ərazisində İsrail yaşayış məntəqələrini qanunsuz olaraq tanıyır.