24.11.2025 Siyasət

0 0

ABŞ-dakı Uilyam və Meri Kollecində kredit və iqtisadi yardım üzrə ixtisaslaşmış tədqiqat laboratoriyası olan AidData Tədqiqat Laboratoriyası tərəfindən dərc edilmiş hesabata görə, Çin kreditorları 2000-2023-cü illər arasında dünyaya kreditlər, qrantlar, qrantlar və kapital qoyuluşları vasitəsilə 2,2 trilyon dollar maliyyələşdirmə təmin ediblər. Rəsmi Çin qurumlarından on minlərlə sənədin araşdırılması nəticəsində əldə edilən bu tapıntı, Çindən kreditlər və inkişaf yardımı şəklində əvvəllər məlum olandan daha çox kapital transferi olduğunu ortaya qoyur.

Bu dövrdə Çin inkişaf etmiş ölkələrə inkişaf etməkdə olan və daha az inkişaf etmiş ölkələrə nisbətən xeyli çox borc köçürdü.

Bu arada, Çinin inkişaf yardımı və infrastruktur investisiyaları kimi aşağı və orta gəlirli ölkələrə köçürdüyü maliyyələşdirmə, hesabatın əhatə etdiyi 24 il ərzində ümumi borc köçürmələrinin payının davamlı olaraq azaldığını göstərdi.

Hesabatda Çinin borc siyasətində əvvəllər tanınmayan geoiqtisadi strategiya aşkar edildi. Son dörddə bir əsrdə Pekin hökuməti inkişaf etməkdə olan ölkələrə nisbətən inkişaf etmiş ölkələrə kredit verməyə daha çox diqqət yetirərək, bu ölkələrdə vacib infrastruktur layihələrində və yüksək texnologiya sektorlarında birbaşa və dolayı paylar əldə etdi.

İnkişaf etmiş ölkələr, xüsusən də ABŞ, Çinin "borc tələləri" barədə xəbərdarlıq etsə də, inkişaf etməkdə olan və geridə qalmış ölkələr Çin kapitalından daha az faydalanıblar.