250 milyard dollarlıq hesablama heç də üst-üstə düşmür

Avropa Birliyinin ABŞ ilə razılaşmasında enerji idxalına dair böyük vədi bazar məlumatlarına ziddir. Öhdəliyin yerinə yetirilmə ehtimalı azdır.

Ekspertlərin fikrincə, Avropa İttifaqı (Aİ) və ABŞ arasında son ticarət sazişində vurğulanan enerji öhdəliyi həm tələb, həm də təkliflə bağlı ciddi suallar yaradır. Müqaviləyə əsasən, Aİ növbəti üç il ərzində ABŞ-dan hər il 250 milyard dollar dəyərində enerji məhsulu idxal etməyə razılaşıb. Bununla belə, cari ticarət həcmini və bazar tutumunu nəzərə alsaq, bu hədəfin qeyri-real olması fikri getdikcə güclənir. 2024-cü ildə Aİ ABŞ-dan ümumilikdə 64,55 milyard dollar dəyərində enerji məhsulları idxal edib. Bu məbləğin 40,1 milyard dollarını xam neft, 21,78 milyard dollarını mayeləşdirilmiş təbii qaz (LNG), 2,67 milyard dollarını isə metallurgiya kömürü təşkil edib. Reuters-in məlumatına görə, bu, vəd edilən 250 milyard dollarlıq illik idxalın yalnız 26%-ni təşkil edir.

Neftlə bağlı, enerji məlumatları firması Kpler-ə görə, AB ölkələri keçən il ümumilikdə 3,38 milyard barel dəniz xam neft idxal edib. Orta hesabla 70 dollar/barel qiymətində bu həcm təxminən 236,6 milyard dollarlıq bazara uyğun gəlir. Bununla belə, ABŞ Aİ-yə 573 milyon barrel xam neft satıb. Bu ümumi məbləğ 40 milyard dolları keçməsə də, təkcə bu hədəfə nail olmaq çətin görünür.

LNG üçün də vəziyyət oxşardır. Aİ 2024-cü ildə 82,7 milyon ton LNG idxal edib ki, bunun da 35,1 milyon tonu ABŞ-dan olub. Orta hesabla $12/mmBtu qiymətində ABŞ-dan LNG idxalı 21,78 milyard dollar təşkil edib. Eyni ildə AB-nin bütün LNG idxalının dəyəri 51,26 milyard dollara çatıb.

Kömürdə əsas diqqət metallurgiya kömürünə verilir. Aİ 2024-cü ildə bu seqmentdə ABŞ-dan 2,67 milyard dollar alıb. Bununla belə, ABŞ-ın ümumi kömür ixracı təxminən 10,3 milyard dollar dəyərində olan 51,5 milyon ton təşkil edib. Bu o deməkdir ki, Aİ ABŞ-ın bütün metallurgiya kömürünü idxal etsə belə, onun ümumi enerji xərcləri 250 milyard dollara yaxınlaşmayacaq.