16.12.2025 İqtisadiyyat

0 0

Çin iqtisadiyyatı zəif daxili tələbat və qiymətlərin düşməsi səbəbindən daxili təzyiqlərlə üzləşdikcə, Çin istehsalçıları aşağı faiz dərəcələri də daxil olmaqla, dövlət təşviqlərinin köməyi ilə istehsallarını getdikcə daha çox digər bazarlara köçürürlər. Bu proses Tramp administrasiyası dövründə Çin mallarına tətbiq edilən tariflərin təsirini azaltmaq səyləri ilə vurğulanır. Yuanın dəyərdən düşməsi Çin məhsullarını xaricdə daha ucuz etməklə bu səyləri dəstəkləyir.

Avropa istehsalçıları 20 ildə ikinci dəfə ucuz Çin idxalının artmasından gələn təzyiqi getdikcə daha çox hiss edirlər. Avropanın "ikinci Çin şoku" blokun sənaye bazasının üzləşdiyi struktur çətinliklərini daha da dərinləşdirir.

Avropa Statistika İdarəsinin (Eurostat) məlumatlarına görə, Çin ixracatçıları getdikcə geyim, məişət texnikası, mebel, sənaye xammalı və yüksək texnologiyalı məhsullar üçün AB bazarını hədəf alırlar.

2024-cü ilin oktyabr ayı ilə 2025-ci ilin oktyabr ayı arasında Çindən AB-yə sənaye robotlarının ixracı 171% artıb, qiymətlər isə 31% düşüb. Eyni dövrdə inteqral sxemlərin ixracı 84% artıb, qiymətlər isə 6% azalıb. Avtomobil ixracı ikiqatdan çox artıb.

Eyni dövrdə Çindən idxal edilən malların qiymətləri orta hesabla 20 faiz azalıb. Bu məhsullar Avrozonanın inflyasiya səbətinin təxminən 23 faizinə birbaşa təsir göstərir. Avropa Mərkəzi Bankı Çinin ticarət istiqamətindəki dəyişikliyinin 2026-cı ildə Avrozonanın inflyasiyasını təxminən 0,15 faiz bəndi azalda biləcəyini proqnozlaşdırır.

Bu, ilk şokdan daha ciddi ola bilər
Çinin 2001-ci ildə Ümumdünya Ticarət Təşkilatına (ÜTT) qoşulmasından sonra Avropa ucuz istehlak malları ilə dolmuş olsa da, bugünkü dalğa avtomobillər, maşınqayırma və yüksək texnologiyalı avadanlıqlar vasitəsilə Avropanın sənaye bazasını hədəf alır. Buna görə də, mövcud şokun birincisindən daha dağıdıcı ola biləcəyi qiymətləndirilir.